BAΣΙΛΗΣ ΚΑΡΑΚΑΤΣΑΝΗΣ

Στην γκαλερί ΕΚΦΡΑΣΗ-ΓΙΑΝΝΑ ΓΡΑΜΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ εκθέτει, ως τις 24/5/08, ο Βασίλης Καρακατσάνης πίνακες της τελευταίας διετίας (07-08 ) με τίτλο «ΑΣΤΙΚΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ».

Λάδια και ακρυλικά σε καμβάδες κυρίως μεγάλων διαστάσεων (και κάνα δυο μικρά). Αφού χωρίσει την επιφάνεια σε τρεις κάθετες λωρίδες τις διακοσμεί με διάφορα μοτίβα : περίτεχνα στένσιλ, φύλλα, καρό, ριγέ, μοτίβα που θυμίζουν ταπετσαρίες ή μονοχρωματικά. Έπειτα παραθέτει τις φιγούρες των μοντέλων του κατά μήκος του πίνακα με ένα απλό σχέδιο, μονοχρωματικό-μαύρο συνήθως, υπό τύπον κόμικ. Άνθρωποι που κάθονται ή στέκονται όρθιοι αλλά πάντα ανφάς (πλην ελαχίστων εξαιρέσεων). Τα ρούχα τους ή τα ημίγυμνα κορμιά τους είτε έχουν το χρώμα του χρωματικού μοτίβου στο υπόβαθρό είτε ένα δικό τους επιπλέον επίπεδο μοτίβο είτε Σπάνια έχουν μια υποψία πλαστικότητας με ένα κίτρινο χρώμα (που πάλι θυμίζει κόμικ, έγχρωμο τώρα, αλλά κακής έκδοσης).

Η καρέκλα. Είναι μια καρέκλα, φαίνεται και στη φωτογραφία, που επαναλαμβάνεται σε όλους τους πίνακες, μια δύο ή και τρεις φορές. Αυτή, ίσως, να αποτελεί τη νότα βάσης ή το ίσο στην περίτεχνη ψαλμωδία του Καρακατσάνη. Θυμίζει εκείνα τα κιτς σαλονάκια και τραπεζαρίες που είχαν τα σπίτια των γονιών και των συγγενών μας μέχρι τη δεκαετία του 80 (και 90; ) και ίσως να υπάρχουν ακόμα σε κάποια.

Πιθανολογώ ότι αυτό είναι το σύμβολο που ορίζει το αστικό τοπίο μέσα στο οποίο είχε την πρόθεση να αποτυπώσει τις ΑΣΤΙΚΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ο ζωγράφος.

Αποτύπωσε τις αστικές συμπεριφορές τελικά ο Β.Κ.; Αν οι άνθρωποι της πόλης είναι κάτι τύποι (και τύπισσες) που συναντάμε σε περιοδικά life style, τότε ναι. Τα μοντέλα του καλλιτέχνη σε κοιτάνε πάντα στα μάτια με επίπλαστη αυτοπεποίθηση προσπαθώντας να δουν στον θεατή το καθρέφτισμά τους, τον αντικατοπτρισμό τους. Ο πίνακας δεν είναι ένας μαγικός καθρέφτης μέσα στον οποίο ο θεατής μπορεί να αναζητήσει κάποια κομμάτια του αλλά το αντίστροφο. Κι αυτό ίσως είναι το πιο ενδιαφέρον στοιχείο/παιχνίδι του Καρακατσάνη.

Αν και είναι σαφές ότι σκοπός του δημιουργού, πέρα από το αισθητικό αποτέλεσμα, είναι το κοινωνικό σχόλιο νομίζω ότι αυτό είναι περιορισμένο σε έναν εικονικό (virtual) κόσμο που εντέλει δεν είναι οι άνθρωποι της πόλης αλλά οι ψεύτικοι άνθρωποι των media. Απουσιάζουν (σχεδόν) τα συναισθήματα, οι αγωνίες οι φόβοι, οι παρεκτροπές. Μια ομοιομορφία φιγούρων και επίπεδων χαρακτήρων που μόνο μια απαισιόδοξη θεώρηση της ζωής θα μπορούσε να δικαιολογήσει. Παρόλο που διαφωνώ κάθετα (μιας και συναναστρέφομαι κανονικούς ανθρώπους) δεν μπορώ παρά να αναγνωρίσω το πετυχημένο θεματικό κοντράστ των επίπεδων και μονότονων ανθρώπων με τα πολύχρωμα (έστω και κιτς) φόντα (περιβάλλον).

Η αισθητική της αφίσας είναι, βεβαίως, δικαίωμα του καλλιτέχνη αδιαπραγμάτευτο. Απλά, εγώ, δεν μπορώ να καταλάβω γιατί κάποιος μπαίνει στη διαδικασία να φτιάξει (με λάδια και ακρυλικά) μοναδικά έργα τέχνης και όχι να τυπώσει αφίσες που και σαν μέσο θα περνούσαν καλύτερα το μήνυμά του (με το οποίο μπορεί να διαφωνώ αλλά αυτό δεν έχει καμία απολύτως σημασία).

Ο πίνακας που μου άρεσε πιο πολύ: 180×90 εκ., κατακόκκινο φόντο κι ένας άντρας με μαύρο παντελόνι, ριγέ ασπρόμαυρη γραβάτα και απροσδιορίστου χρώματος πουκάμισο (μιας κι έχει κρατήσει το κόκκινο του φόντου) κάθεται στην γνωστή καρέκλα και σκυμμένος βάζει το δεξί του παπούτσι. Πολύ ωραίο σχέδιο, επιτέλους κάποιος που δεν σε κοιτάει κατάματα, κοιτάει τη «δουλειά» του και έτσι σου επιτρέπει να τον κοιτάξεις εσύ με την ησυχία σου. Πιστεύω ότι αυτός ο πίνακας θα μου άρεσε έτσι κι αλλιώς αλλά ίσως έπαιξε ρόλο κι αυτή η αντίθεσή του με τους υπόλοιπους που με έκανε να τον προσέξω ιδιαίτερα.

ΥΓ. Δυο σκέψεις, χωρίς περαιτέρω επεξεργασία, της τελευταίας στιγμής που η μία δεν έχει σχέση με την άλλη. Τα στατικά «πλάνα» των πινάκων μου θύμισαν τις κακές ταινίες της «καλής εποχής» του ελληνικού κινηματογράφου. Όπου ο «σκηνοθέτης έστηνε την κάμερα (σταθερά) και οι ηθοποιοί στέκονταν κι έλεγαν τα λόγια τους. Χωρίς κίνηση δηλαδή, ξάφνιασμα, κάποια τσαχπινιά τέλος πάντων. Δεύτερη σκέψη: Οι παραταγμένες μαυρόασπρες φιγούρες δεν θυμίζουν barcode; Οι συνειρμοί δικοί σας.

ΥΓ2. Θα πρότεινα σε κάποιον να περάσει από την ΕΚΦΡΑΣΗ να δει την έκθεση για 2 λόγους: Πρώτον μήπως δει κάτι που δεν είδα εγώ έτσι ώστε να μου το επισημάνει και να κουβεντιάσουμε (επί γενικότερων καλλιτεχνικών ζητημάτων και δε συμμαζεύεται) και Δεύτερον γιατί δυο πόρτες παραδίπλα εκθέτει ο Π.Τέτσης 😉